حرکات مختلف زمین
الف:زمین به دور محورش دوران می کند(روزی یک بار).
ب:محور زمین بر گرد خورشید می گردد(سالی یک بار).
پ:محور زمین حرکتی تقدیمی دارد.
ت:محور زمین حرکتی ترقصی دارد(رقص محوری).
ث:خورشید،به همراه زمین وسیارات دیگر،درجمع خوشۀ محلی ستارگان با سرعت 20 کیلومتر در ثانیه به سمت ستارۀ نسرواقع حرکت می کند.
ج:خوشه ی محلی ستارگان با سرعتی در حدود چند صد کیلومتربرثانیه بر گرد مرکز کهکشان ما می گردد.
حرکت انتقالی زمین به دور خورشید :
سرعت این حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید یکسان نیست ودر نزدیکی خورشید بیشتر میشود.از اثرات این حرکت ایجاد یک سال شمسی شکل گرفتن فصول مختلف و تغییر ظاهری چهرهٔ آسمان شب در طول سال است. مدت این چرخش ۳۶۵٫۲۵ روز است و سرعت زمین در این مدار ۳۰کیلومتر بر ثانیه‌است.
حرکت وضعی :
حرکت زمین به دور محور شمالی و جنوبی آن. مدت این چرخش ۲۳ساعت و۵۶دقیقه و۴ثانیه‌است.
حرکت رقص محوری :
این حرکت درواقع لرزشی سینوسی شکل، در مدار زمین با دوره ۱۹ ساله است که بواسطه چرخش ماه (قمر زمین) بدور این کره ایجاد میشود. ماه تقریباً هر ۲۹ روز یک دور به دور زمین می‌چرخد. با توجه به اینکه جرم ماه نسبت به زمین بسیار کمتر است بنابراین تنها یک لرزش سینوسی در مدار زمین ایجاد می‌کند.
حرکت تقدیمی :
یکی از حرکات ویژه محور چرخش زمین ناشی از نیروی گرانش ماه و خورشید ودیگر سیارات است.محور چرخش زمین مانند یک فرفره چرخان مخروطی را طی 25800 سال طی می کند.در حال حاضر محور چرخشی زمین تقریباً در امتداد ستاره قطبی است ولی بدلیل حرکت رقص محوری چند هزار سال دیگر نمی توان از این ستاره بعنوان نشانه سمت شمال استفاده کرد.
آزمایش های زیادی دال برآن اند که زمین حول محورش می چرخد. از قاطع ترین آنها آزمایشی است که ژ.ب.ل.فوکو فیزیکدان فرانسوی در 1851 طرح کرد. در این آزمایش ، دوران زمین به طور مستقیم مشاهده می شود. بنا بر نظریه ای که آزمایش برآن مبتنی است آونگی که به آزادی نوسان می کند؛ صفحه نوسانش را حفظ می کند یعنی اگر آونگ نوسان را در امتداد شمال -جنوب آغاز کند همچنان در آن امتداد نوسان خواهد کردتا مقاومت هوا یا اصطکاک آن را به حالت سکون درآورد.
چند اثر مستقیماً معلول چرخش زمین اند:
آ.توالی روز وشب.هر نقطه از زمین متناوباً روبه خورشید(روز) می کندیا پشت به آن (شب) می دارد.
ب.صلب بودن محور. محور زمین زاویۀ میل خود رابا صفحۀ مدارش حفظ می کندوپیوسته رو به سوی ستارۀ جدی است. از این لحاظ زمین چرخان شباهت بسیار به یک ژیروسکوپ چرخان دارد. محور زمین نیز مانند محور ژیروسکوپ دارای حرکتی تقدیمی است.
پ. هر جسمی بر روی زمین یک نیروی گریز از مرکز وارد می آید که در استوا بیشترین مقدار را دارد و درقطب صفر است . در نتیجه وزن اجسام در قطب بیشتر است تا در استوا.( این اختلاف جرم بسیار کوچک است وبیشتر از لحاظ علمی مور توجه است)
ت.پخ بودن زمین در قطب ها احتمالاًمعلول این چرخش در زمانی بوده است که سطح زمین هنوز حالتی مایع یا شکل پذیر داشته است.
این کره، اندکی در قطب ها پخ است: قطر قطبی زمین40 کیلومتر کمتر از قطر آن در استوا است.
پخ بودن زمین، تا اندازه ای علت تغییر وزن اجسام با عرض جغرافیایی به شمار می رود. چون جسمی که در قطب باشد به مرکز زمین نزدیک تر است، وزن آن بیشتر است. تفاوت وزن از استوا تا قطب در حدود نیم درصد است.
در این مورد هم ما حرکت واقعی را نمی بینیم، بلکه حرکت ظاهری خورشید را می بینیم که به نظر می رسد که در یک سال یک بار به دور زمین می گردد. این مدار ظاهری خورشید، دایرة البروج نامیده می شود. نواری به عرض 8 درجه در هر سوی دایرة البروج را منطقةالبروج می خوانند.دروازۀ صورت برجستۀ فلکی (بروج دوازده گانه) بر این نوار قرار دارندکه خورشید ر حرکت ظاهری خود هر سال یک بار از آنها می گذرد. این صورت ها عبارت اند از: حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد،سنبله، میزان، عقرب،قوس، جدی، دلو وحوت.
از این حرکت ظاهری خورشید به دور زمین برای تعریف "سال" استفاده می شود. سال مدت زمانی است که طول می کشد تا خورشید یک دور کامل از میان ستارگان بگذرد واین سال نجومی است نه سالی که معمولاً در نظر داریم وسال اعتدالی نامیده می شود وبیست دقیقه کوتاهتر از سال نجومی است.
حرکت های زمین از نظر قرآن :
در آیه 88 سوره نمل می خوانیم: و تری الجبال تحسبها جامدة و هی تمر مر السحاب صنع الله الذی اتقن کل شیء انه خیبر بما تفعلون:« کوهها را می بینی و آنها را جامد و ساکن می پنداری در حالی که مانند ابر در حرکتند، این آفرینش خداوندی است که همه چیز را متقن آفرید، او از کارهایی که شما انجام می دهید آگاه است ».
در این آیه، چند نکته دیده می شود، نخست اینکه کوهها که در نظر شما ساکن است با سرعتی همچون سرعت ابرها در حرکت می باشد. (توجه داشته باشید سرعتهای زیاد را به سرعت ابر تشبیه می کنند، به علاوه حرکت سریع ابرهاخالی از تزلزل و سر و صدا است.
دیگر اینکه این صنع خداوندی است که همه چیز را روی حساب آفریده است.
سوم اینکه او از اعمال شما آگاه است.
با دقت در این جمله های سه گانه روشن می شود که آیه، آن گونه که بعضی از مفسران پنداشته اند مربوط به قیامت نیست بلکه مربوط به همین دنیاست، می گوید: « آنها را چنین می بینی و چنین خیال می کنی در حالی که چنین نیستند» و اما حرکت کوهها در قیامت یا در آستانه قیامت چیزی نیست که مخفی و ناپیدا باشد، چنان آشکار و وحشتناک است که کسی را تاب و تحمل مشاهده آن نیست.
به علاوه اتقان آفرینش و حاکمیت نظم و حساب در آن، اشاره به وضع کنونی آنها است نه زمانی که در آستانه قیامت، نظام جهان درهم می ریزد تا بر ویرانه آن نظام نوینی برپا شود.
از این گذشته آگاهی خداوند نسبت به اعمالی که ما انجام می دهیم مربوط به اعمال ما دراین دنیاست، و گرنه قیامت روز حساب است نه روز عمل، با این قرائن سه گانه به خوبی معلوم می شود که این آیه به هیچ وجه قابل تطبیق بر حرکت کوهها در پایان جهان و آستانه قیامت نیست، منتها جمعی از مفسران چون نتوانستنه اند به عمق مفهوم آیه راه یابند چاره ای جز قبول خلاف ظاهر در آیه و تفسیر آن به مساله قیامت ندیدند.
این مساله نیز روشن است که کوهها حرکتی جدای از زمین ندارند همه یک واحد به هم پیوسته اند، اگر کوهها حرکت می کنند مفهومش این است که کره زمین در حرکت است.
منتها این سوال پیش می آید که چرا انگشت روی کوهها گذاشته شده است و نگفته است زمین را می بینی و گمان می کنی که ساکن است در حالی که به سرعت حرکت می کند؟
پاسخ این سوال روشن است. کوهها عظیم ترین موجودات روی زمین می باشند و مظهر صلابت و استحکام و پابرجایی است و لذا حرکت کوهها با آن عظمت و صلابت و پابرجایی می تواند نشانه ای از قدرت بی پایان حق باشد، ولی مسلم است که حرکت کوهها چیزی جز حرکت زمین نخواهد بود.
به هر حال شک نیست که آیه سخن از حرکت کوهها و به تعبیر دیگر حرکت زمین در همین دنیا می گوید، زیرا حرکت کوهها در آستانه قیامت، چنان زلزله ای در کره زمین ایجاد می کند که زنان باردار وضع حمل کرده و زنان شیرده، نوزاد خود را فراموش می کنند و هوش از سرها می پرد، و این هرگز با جمله تحسبها جامدة «آنها را ساکن می پنداری»، سازگار نیست.
به علاوه در آن لحظه جایی برای اعمال خیر و شر باقی نمی ماند، تا گفته شود خداوند نسبت به اعمالی که انجام می دهید آگاه است.
و بودن آیات مربوط به قیامت در ماقبل یا مابعد آیه فوق دلیل قطعی بر ارتباط مفهوم این آیه به قیامت نیست، زیرا در قرآن نظیر این مطلب کم نیست که یک آیه درباره مطلبی سخن می گوید و قبل و بعد آن درباره مطلبی دیگر.
و به تعبیر دیگر ملاحظه محتوای خود آیه و قرائن موجود در آن از ملاحظات دیگر، مهمتر و برتر است.
این نکته نیز قابل توجه است که تشبیه به حرکت ابرها، علاوه بر اینکه بطور اشاره سرعت فوق العاده آن را نشان می دهد پاسخی است به این سوال که اگر زمین حرکت دارد، چرا ما احساس نمی کنیم. جوابش این است آنچنان آرام و نرم و بی سرو صدا حرکت می کند که قابل تشخیص نیست همان گونه که اگر فی المثل کسی سوار بر ابر بود، حرکت آن را تشخیص نمی داد.
- تاریخ : سه شنبه ۲ آبان ۹۶
- ساعت : ۱۸ : ۵۷
- ادامه مطلب
- |
- نظرات [ ۱ ]
